Tepme Keçe Yapımında Kullanılan Hammaddeler ve Araçlar Tepme Keçe Yapımında Kullanılan Araçlar Tepme keçecilik sanatında yakın zamana kadar basit el araçları
kullanılmıştır. Teknolojik gelişmelerin tepme keçecilik alanına getirdiği
yenilik hallaç makinaları ile keçe tepme makinaları olmuştur. Günümüzde tepme keçe atölyelerinde kullanılan araçlar şu şekilde
sıralanabilir: Yay ve Tokmak Hallaç makinalarından önce yünün atılması işleminde kullanılan temel
araçlardan birisidir. "Yay; Dut ağacı dalının yaş iken U biçimine yakın duruma
getirilmesi ve iki ucu arasına hayvan bağırsağından yapılan ve kiriş adı verilen
bir ipliğin gerilmesi ile elde edilir. Mucidinin Hallac-ı Mansur olduğu
söylenilen bu aracın annep ağacından yapılmış bir de tokmağı vardır. Tokmak yaya
vurulmak suretiyle yünün kabartılması (atılması) sağlanır". İnsan gücü ile
kullanılan yay ve tokmak su gün yerini hallaç makinalarına bırakmasından dolayı
yünün atlıması işlemi daha kısa sürede ve seri şekilde gerçekleştirilmektedir.
Kalıp Desenli ve desensiz keçe yüzeylerin elde edilmesinde kullanılan, değişik
boyutları bulunan, hasır örtülerdir. Kalıpleş veya Kalıpgeç Tepme işleminin yapılması esnasında hasırın zarar görmesini engellemek üzere
kullanılan bir örtüdür. Çadır bezi vb. kumaşlardan yapılan bu örtüler, hasırın
üzerini tamamen kapatacak şekilde sarılır ve bağlanırlar. Çubuk veya Sepki Yaklaşık 40-50 cm. boyunda, genellikle zeytin, nar veya ceviz ağacından
yapılan el veya yelpazeye benzer basit bir araçtır. Atılmış olan yünün hasır
üzerine yayılmasında kullanılır. Makas Genellikle desenli keçelerin yapılmasında daha önce hazırlanmış olan renkli
keçe parçalarının kesilmesinde kullanılan bir araçtır. Halat Tepme işlemlerinde rulo haline getirilmiş olan hasırın ve kalıpleşin
açılmasını engellemek için sarılan bir çeşit kalın ipliktir. Su Kabı ve Süpürge Yünün hasır üzerine saçılmasından sonra veya tepme işlemlerinin
tekrarlanmasında keçe yüzeye su serpmek üzere kullanılan kap ile küçük boyutlu
süpürgedir. Terazi (Kantar) Tepme keçe yapımında sarf edilecek yün miktarını saptamak üzere kullanılan
araçtır. Buhar Kazanı Tepme keçecilikte pişirme işlemi hamamda veya atölye ortamında yapılabilir.
Atölye ortamında yapılan pişirme işleminde gerekli olan sıcak suyu ve buharı
temin etmek üzere kullanılan kazandır. Keçe Tepme Makinası Yün saçma işlemini izleyen tepme ve pişirme işlemlerinde kullanılan
makinadır. Temel görevi elyafın keçeleşmesini sağlamaktır. Bu işlem daha önce el
veya ayakla yapılmaktaydı. Günümüzde keçe tepme makinalarının kullanılmasıyla
birlikte bu işlem insan gücü yerine makine gücünden yararlanılarak
yapılmaktadır. Boya Kazanı ve Ocak Renklendirme işlemlerinde kullanılan boya kazanıdır. Genellikle bakır olan bu
kazanların altında, renklendirme işleminde gerekli olan ocak bulunmaktadır.
|