POSTMODERN YAKLAŞIMLAR VE BÜLENT ERKMEN

20. yüzyılın yorumcuları sıklıkla çağın ayırt edici bir üsluptan yoksun olduğunu ileri sürmüşlerdir. Yüksek kültür ve kitle kültürü arasındaki eski ayrımlar yerle bir olmuş, modernizmin süreklilik kazandırdığı özerk, yaratıcı, sanatçı nosyonuna ve sanatın sanatkarane tanımına meydan okunmuştur. Sanatın, kitle kültürünün küçümsenen oluşumu da dahil olmak üzere, her yerde varolduğunu görmek ve göstermek isteği pop sanatında ifadesini bulmuştur. Bu gelişmelerin yeşereceği en elverişli alanlar aynı zamanda grafik tasarım ve reklam alanları olmuştur. Bu dönemler karşı kültürün önlenemez yükselişini ve kültürel kopuşu da getirmektedir.

  Görece daha yakın bir dönemin sanatçılarından Bülent Erkmen çalışmalarında, yirminci yüzyıl sanat akımlarını, ürünün gerektirdiği özel durumlarda değerlendirmiştir. Bu açıdan üslubunda ve ifade yaklaşımlarında bir çeşitlilik yansıtmaktadır. Kimi zaman “art deco”, kimi zaman pop art çizgisinde, kimi zaman da son derece minimalist yaklaşımları vardır. Dergi kitap ve katalog kapaklarında zaman zaman da postmodernist denilebilecek bir tavır içindedir. Çalışmalarında kültürümüzün olduğu kadar dünyanın geçmiş birikimini de değerlendirilmiştir. Ancak burada önemli olan grafik ürününün niteliğidir. Bu önemli yönlendirmeyle tasarımlarını gerçekleştirmektedir. Tasarımlarında vurgulanacak mesaj ön plâna çıkmakta, mesajı iletmek içinse gereken her çeşit çözümü denemektedir. Tipografik düzenlemeleri başarılıdır. İmge oluşumu ise teknolojik ortamda hızla biçimlenmekte, amaca uygun ve gerekli her tür imge hızla kullanılmaktadır.

 Daha önceki fotografik ve hazır imgeleri, son yıllarda dijital imgelere dönüşmüştür. Ülkemizde grafik tasarım olgusunu gündemde tutan, tartışan, yazan, eleştiren bir yaklaşımı vardır. Amblem, logotayp, afiş, kitap kapağı, broşür, pul tasarımı, ambalaj, illüstrasyon, üç boyutlu tasarım, çevre grafiği, dergi, kitap, ansiklopedi ve gazete tasarımı, basın ilanları ve reklam alanlarında pek çok çalışması olan Bülent Erkmen, 1972 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Grafik Bölümünü bitirdi. İstanbul’un uluslar arası, yoğun, hareketli ortamında tasarımcının gelişimi yukarı doğru ve hızlı bir grafik göstermiştir.

İlk birinciliğini Alpres Logotayp Yarışması’nda kazandı. 1968-73 yılları arasında Devlet Film Arşivi genel sekreterliğinde çalıştı. 1976-79 yılları arasında DGSA UEYO Grafik Sanatlar Bölümünde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1978’de 8. Brno Bienal’ine katıldı. 1980’de bölümünde doçent ve bölüm başkanı oldu. 1981 yılında Reklamevi adlı reklam ajansını kurdu. 1982’de GMK yönetim kurulu üyeliğine seçildi. 1982’de GMK 1. Grafik Ürünler Sergisi’nden üç ödül birden aldı. 1982’de 10. Brno Bienali’ne katıldı. 2. GMK Sergisi’nden beş ödül birden kazandı. 1983’de Anadolu Medeniyetleri Sergisi, İslâm Sanatı Sergisi ve UNESCO İstanbul Kampanyası afişlerini hazırladı. Cumhuriyet Gazetesi’nin yeniden tasarımını gerçekleştirdi. 3. GMK Grafik Ürünler Sergisi’nde dokuz ödül birden kazandı. 1985- 86-87 yıllarında “Yılın En Başarılı Grafik Sanatçısı” seçildi. 1986’da 10. Avrupa ve Akdeniz Okçuluk Şampiyonası’nın afiş, madalya, giyim, anı, eşya ve tüm basılı ürünlerinin tasarımını yaptı. 1987’de bir yıl önce basılan dünyanın en iyi 50 afişinin yer aldığı sergiye seçildi. Neredeyse GMK’nın düzenlediği sergilerde hemen hemen her yıl pek çok dalda ödül kazandı ve pek çok kere yılın sanatçısı seçildi.

1988’de “Hotel Myndos” afişi Amerika’da Dallas’da açılan dünyanın en iyi 75 afişinin yer aldığı Renkle İletişim Sergisi’ne seçildi. “First International Biennial Kiosk Art Exhibition”a çağrılı olarak “Selfpromotion” adlı işiyle katıldı. 1990’da Ferit Edgü ile birlikte tasarladığı “Kitap” yayımlandı. “Jan Garbarek” adlı afişi 13. Varşova Uluslar Arası Afiş Bienali’nde sergilendi. 25 afişi Paris Musee de la Publicite arşivine alındı. 1991 de Marsilya’da yayımlanan “Galerie de la Mer” dergisinin 5. sayısının kendisine ayrılan bölümünü tasarladı.

1992’de “Dünya Bayrağı” ile Expo 92’de Polonya pavyonunda yer aldı. 95/96 Çalışmaları: Devlet Tiyatrolarının “Gitgel Dolap”, “İlk Kadın”, “Bina”, ”Kim O?”, “Kıyamet Sularında” oyunları, için afiş tasarımları, “Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme” sergisi için afiş ve kitap, “Dünya Kenti İstanbul” sergisi için afiş ve kitap, Metro Group için logo, “Edip Cansever’i Anma toplantısı için afiş, Finansbank için kurumsal kimlik kılavuzu, “In Berlin” Ayşe Erkmen Kataloğu, “Icoqrada 95” içinde yer alan “Fax is the Messace” isimli çağrılı faks sergisi için proje,” “Milliyet Sanat Dergisi” için kapak, Uluslar Arası Cezaevi Gözlemcileri Derneğinin Düzenlediği ”1000 Kopya, 1000 Sergi” projesi için afiş, “Yönetmenler Portreleri Dizisi” için afiş, “Sinemanın 100. Yılı” için afiş, “İnsan Hakları Sergisi” için afiş, “Arredamento” dergisi için kapak tasarımları gerçekleştirdi.

Ulusal düzeyden evrensel düzeye uzanan bir grafik tasarımcısı olan Bülent Erkmen, Türkiye’de grafik tasarım olgusunun çağdaş ortamda yer almasını sağlamıştır. Ülkemizde diğer görsel alanlar içinde grafik tasarımının ayrıcalıklı yerinin tanınmasını, kabul edilmesini, önemsenmesini ve popüler hale gelmesini sağlayan üretken bir tasarımcıdır. Yapıtları uluslar arası alandaki yayınların hepsinde yer alabilecek çağdaş ölçütlerde ve kalitededir. Bülent Erkmen alana kavramsal, kültürel ve teknolojik düzeyde hakim olduğu için tek bir anlatım biçimi ve üslupta karar kılmak yerine konseptin, ürünün, hedef kitlenin, mesajın gerektirdiği çözümleri yaratmaktadır.