|
A- Kazma Takırtısı: Malatya köylerinde geçmiş yıllara nazaran önemini yitirmekte olan âdetlerden
birisi, mezar eşicilere ve mezardan dönenlere yemek verilmesidir. Buna yörede,
“kazma takırtısı” veya “kazma tıkırtısı” denilmektedir. Bu âdete Hekimhan,
Arguvan, Arapkir ve Akçadağ ilçesinin Kürecik yöresinde önemini yitirmiş de olsa
rastlandığını görüyoruz. Köylerde bir kişi öldüğü zaman mezar eşimi imece usulü ile yapılır. Evinden
kazmasını-küreğini alan mezara koşar. Mezar eşenlere ve mezara cenazeyi
götürenlere, dönüşte ölü evinde yemek verilir. Yemek çeşidi olarak “Çay sofrası”
denilen kahvaltılık hazırlandığı gibi “Etli bulgur pilavı” ve salata-ayran
verildiği de görülür. (Hazırda bulunan yemek olduğu gibi herhangi bir yemek de
olabilir.) B- Komşu ve Akrabalar Tarafından Götürülen Yemekler: Köylerde ölünün toprağa konulmasıyla başlar. Yedinci güne kadar ölü evinde
pek kazan kaynatılmaz. Taziyeye gelenlere ve ölü sahiplerine komşu ve akrabaları
tarafından yemek götürülür. Ölü evine yemek verecek olanlar, verme sırasını kendi aralarında bir düzene
koyarak, ölü sahiplerine sezdirmeden yaparlar. Sabah yemeği olarak “çay sofrası”
denilen kahvaltılık, öğlen ve akşam yemeği olarak da sebzeli yemekler, sığır
etinden ya da tavuk etinden bulgur pilavı, salata, cacık, hoşaf gibi şeyler
götürülür. C- Ölünün Üçünde-Yedisinde-Kırkında Verilen Yemekler: Ölü ardından verilen yemeklerde, ölünün toprağa düşüşünün üçüncü ya da
yedinci günü öğlesinde, ölü sahibi tarafından taziyeye gelenlere davar kesilerek
yemek verilir. (Sürenin üçüncü günü gün veya yedinci gün olması yöredeki iş
mevsimine –işlerin sıklık ve azlığı- göre olur. Ölü ardından verilen “ölünün yedisi” yemeğinin ana çeşitleri, düğünlerde
verilen yemeklerin aynısıdır. Yalnız bir ek yemek vardır, bu da “un helvası”
dır. Diğer taraftan ölünün kırkıncı gününde ölenin canı-hayrı için, köylülere
ölü sahibi tarafından yemek dökülür ve mevlüt okutturularak mevlüt şekeri
dağıtılır bu verilen yemeğe “can aşı” denilir. Yine ölen kişinin “ilk bayramı” denilen dini bayramlardan ilk gelen bayramda
mezarda şeker, bisküvi, kömbe dağıtıldığı görülür.
|