Malatya Mutfak Kültürü
İçecekler - Hoşaflar İçecekleri hazırlamada ya yörede yetişen
meyvelerden ya da süt ürünlerinden olan yoğurt ve ayrandan yararlanılır. Bu
bölümde meyve ve otlardan yapılan çay, şurup, ezme, şıra, hoşaf gibi içeceklere
yer verildi. Süt ürünlerinden hazırlananlar ise ilgili bölümde anlatıldı.
İçecekler, eve konuk geldiği zaman, kız istemede, düğünlerde, nişanda ve
yemeklerin yanı sıra içilir ve ikram edilir. PEKMEZ ŞERBETİ Pekmezden bir-iki kaşık alınır ve suyla eritilir, soğuk olarak içilir. VİŞNE ŞURUBU Vişneler toplandıktan sonra, tencerede kaynatılır. Sıkılarak posası
ayıklanır. Elde edilen kıvam kaplara konulur. Gerektiğinde bu şuruptan alınır,
sulandırılarak içilir. ERİK ŞURUBU Eriklerin olgunları toplanır. Bir kazanda kaynatılır, şekeri eklenir. Bir iki
taşım da böyle kaynar. Sonra sıkılarak posası atılır. Elde edilen şıra kaplara
konur. Gerektiğinde bundan alınır, sulandırılarak içilir. ŞERBET (Boyalı) Nişanda şerbet dağıtılır. Şeker kazanlarda ezilir. Boyası katılır. Üzerine
bir havlu örtülür. Şekeri dua ile ezen şahıs havluyu açar ve bardakla dağıtmaya
başlar. Bu şerbetten önce enişteye verilir. ŞERBET (Üzüm Şerbeti) Üzüm çiğnenir, suyu çıkartılır. 5 bakraç şıra konur. 1 bakraç şerbet elde
edilir. Sabahtan akşama kadar uzun bir süre karıştırılarak kaynatılır. Üzümün
suyu çekilir, kalanı “şerbet” olur. Şerbet yenir, ezilerek içilir, erişte pilavı yenirken içilir. ÜZÜM ŞIRASI Kara üzümler don kazanında kaynatılır, süzeklerden süzülür. Sonra naylon
bidonlara konulur. Kış aylarında şurup olarak içmek için bundan kaşıkla alınıp suya katılıp
karıştırılır ve içilir. EZME Bir sitil vişneye bir sitil pekmez katılır. Reçelin bir başka türü olan
“ezme” yapılır. Hazırlanan pekmeze, temizlenmiş vişne, çekirdeğiyle birlikte atılır ve iyice
kaynatılır. Sonra kemisten süzülür. Çekirdeği alınır. Çekirdeği alındıktan sonra
sinilere konularak güneşe çıkartılır. Koyu kıvam alıncaya kadar 3-4 gün
bekletilir. Sonra bidonlara konulur. MERMERİK ERİĞİ HOŞAFI Kurutulmuş erikten yeterince alınarak yıkanır, bir tencerede haşlanır. Gece
dışarıya konularak soğutulup yenildiği gibi, suyu şerbet olarak da içilebilir.
GÜL ŞURUBU Güller toplanır, bir tencerede içine limon tuzu atılmış su kaynatılır. Bu su
akşamdan gül yapraklarının üzerine dökülür. Sabahleyin gül yaprakları alınıp
güzelce suyu sıkılır, posası atılır. Yaprakların çıkartılan suyuna şeker eklenir
ve kaynatılır. Kaynatıldıktan sonra soğutulur ve şurup olarak içilir. Eğer
kaynatılmak istenmiyorsa yapraklardan çıkartılan sulu kıvam kaplara konur ve gün
(güneş) altında olgunlaşması sağlanır. Daha sonra bir miktar bu şuruptan alınır,
üzerine su eklenerek sulandırılır ve içilir. İNCAZ HOŞAFI İncaz eriği, kabuğu soyularak kurutulur. Kurutulmuş erik içine kara üzüm de
katılarak hoşafı yapılır. KAYISI HOŞAFI (Erikli Hoşaf) Hüdai kayısı kabuğu alınır, yıkanır ve tencerede az suyla haşlanır. Üzerine
yeniden su ilave edilir, yeterince şeker konulur. Üzüm tanesi, erik kurusu
(mamık da denir) eklenir ve kaynatılır. Soğuduktan sonra içilir. ÇİR (KAYISI) HOŞAFI Kurutulmuş kayısı kabuğu “çir” yıkanır, suda haşlanır. Çir hoşafı Hüdai
kayısısından yapılır. Tadı ekşidir. İçine bir miktar şeker ilave edilerek
kaynatılır ve soğutularak içilir. Bu tarz içeceklerin yanı sıra elma, erik ve vişneden komposto da yapılır.
Kuşüzümü, tahanebi üzümden de hoşaf yapılarak yemeklerin yanında içilmektedir.
DAĞ ÇAYI Yabandan toplanan dağ çayı otu, desteler haline getirilip güneş altında
kurutulur. Sonra satır veya bıçakla doğranır. Bir kez torbaya doldurulur. Kışın
bundan çay demlenir. IHLAMUR ÇAYI Ihlamur yaprakları çaydanlıkta kaynatılır. Koyu kırmızı kıvama geldiğinde
özellikle kış aylarında içecek olarak kullanılır. Bütün bu yukarıda
anlatılanların dışında içecek olarak, limonata, portakal suyu, elma suyu az da
olsa içilmektedir.
|