Hoppala Paşam

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

HOPPALA PAŞAM:

Bizde annelerin bebeği oyalamak üzere 3 - 5 perdeden, tartımla ve kendine has ve ses tekerlemesiyle söyledikleri bir deyiş ki, pek yaygın olan göreneğin alışkanlığına göre üç kelimeliktir: "Hoppala paşam hoppala".

İki kelime hoplatmak fiilinden mülhem (İlham alınmış) olmakla oyun kalgımasını (oynanmasını) ifade ve telkin edicidir.

Başlangıç deyimine aynı ezgi ve tartımda irticalen (doğaçlama) diğer mısralarında koşulduğu olur: "Pek nonoştur maşal'... İyi olur inşall'..." gibi. Bu tekerlemenin oynatma unsuru, içindeki "hoppala" kelimesinden ibaret de değildir. Güleryüzlü anne veya onun vekili bu sözlerin tartımına göre bebeği iki el üstünde havaya doğru tekrar tekrar ve evire çevire kalgıtıp (kaldırıp) indirir. Bu esnada tutan bir elin parmakları, küçüğün (bebeğin) buduna yine tartıma göre usul usul vurur. Bebek, bu hareketi tebessümle karşılamayı ve ağlıyorduysa susup keyiflenmeye başlar.

Oturan veya yatan çocuğu oyalamak için "gelincik" oyunu gösterildiği de olur. Bu, baş ve serçe parmakları yanlara açık bir ele yemeni gibi bez sarardı ve açık parmakları iki kola benzeterek kukla haline gelen bu çengiyi aynı veya başka tekerlemeler söylerken oynatmaktan ibarettir. Her çocuğun hoşlandığı, cidden sevimli ve kolay bulunuşlu bir hava kuklasıdır.

Öğreten anne de, öğrenen yavru da bu işi farkında olmadan her fırsatta tekrar ederler. Annenin kendi çocukluk hatıralarıyla bebeğin sevinci birlikte oynaşmış olur. Böylece yavru, yürüyüp konuşmazdan önce sevinçli agularla kalgıyarak oynamaya girişmiş sayılır.

Bu insiyakî (kendiliğinden) ve taklidî oyun telkinciliği geleneği Türk analarının inhisarına (tekeline) alınamayacağına göre, konunun mukayeseli bir şekilde milletlere şamil (yaygın) olarak incelenmesi gerekir.







 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1979 kez gösterilmiştir.