|
TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU SARHOŞ BARI:
Doğumuzdan göçme
olarak bazı Sivas köylerinde de tutunmuş sıra oyunun çeşitlerindedir.
Asıl Erzurum
barları faslında, bar tutulduğu zaman ilk yürütülen çeşit mutlaka bu bardır.
"Ser" ve "Hoş" kelimelerinin birleşimiyle "baş güzellik" anlamında olup
figürlerce de sarhoşlukla herhangi bir taklit al'kası yoktur. Sarhoş Barı'nda
eller taraklanarak omuz hiz'sından yukarı kaldırılırlar. Söylenen havaya göre
hareketler ayaktan başlayıp hızlanır. Ayaklarda en çok taban kısmı iş görür. Bu
oyunda aranacak ilk vasıta (özellik) vücudun muntazam tutulması ve oyunun
hareketlerinde olduğu kadar bakışlarda da delikanlılık gururunu belirtecek
tavırlar alınmasıdır. Süzgün ve mütebessim (gülümser) bakışlarla güzelliğin
im'sına da (hatırlatılması da) çalışılır. Oyunun sonuna doğru
en mühim (önemli) rol bacaklara ve ayakların ayrı ayrı ökçe ve tabanlarına
geçer. Oyunun sonunda oturma kısmı da vardır: Bu hareketler bilhassa hızlı
yapılıp, bir oturup bir kalkma tarzında birkaç defa tekrarlanır.
Nihayetleniş (sona erdirme) "barbaşı"nın arzusuna bakar. Barbaşı ayağa
kalkıp daha oynanmayacağını işaret etmek üzere mendilini havaya kaldırınca,
zurna da havayı değiştirir. Bar devam ederken,
oyuncuların seyirci arkadaşlarından biri kendi kiraz ağızlığına bir cigara
(sigara) takarak yakar. Barbaşı'ndan başlamak üzere her barcıya sırasıyla birer
- ikişer nefes çektirir. Cıgarayı içirtirken, sağ elini oynamakta olan Dadaş'ın
omzuna koyarak delikanlının hareketlerini bozdurmamak için kendisi de hafifçe
hareketere (figürlerce) katılır ve cigarayı sol eliyle içirtir. Bir arkadaştan
öbürüne geçerken ağızlığın ağıza gelen ucunu ya yanağına veya avucu içine
sürerek bir nevi nef'set amaçlı güzel nef'set (temizlik) yapmış olur. Diğer
barlarda da birer arkadaş böylece yerinden kalkarak dizidekilere cigara (sigara)
çektirir. Sarhoşlukla ilgisi
bulunmayan Sarhoş Barı'nın Erzurum'da bir adı da Baş Bar'dır.
|