TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU YALABIK
ZEYBEĞİ: Yalabık, sadece
Bergama'nın Kozak yöresinde çalınan bir ezgi ve onun oyunudur. Adının köylüler
tarafından "Yalabik" şeklinde telâffuz edildiği de olur. Kimi de Yalbik derler.
Yalabık Zeybeği,
çifterli yürütülür. Sekme ve sürekli çökmeleriyle ilgi çekici bir oyundur. Altı
figürü vardır. Diğer oyunlardaki gibi 3-5 üzerine değil, 3-3 esasına göre
yazılmıştır. İkinci üçler, birinci üçlerden daha ağırdır. Bu yoldan dokuz
sayılır. Oyun başlarken
biraz aralıkla yüz yüze durulur ki bu bir özelliktir. 1. Yürüyüş:
Esas duruştan; yani sol ayak ileride, sağ ayak yarım adım geride karşı
karşıya duruştan üçlere geçilir: sol ayak, sağ ayak ve tekrar sol ayak
yerlerinden birer karış kaldırılır ve indirilir. İkinci üç soldan dönülerek
yapılır: Sol ayak üzerinde sola dönülerek sağ ayak ileri atılır. Sol ayak
yerinden kaldırılarak sağ ayak yanına getirilir. 2. Karşılıklı
Sekmeler: birinci üç yapılır, kollar aşağıdadır. İkinci üçlerde kollar
kalkıktır. Sağ ayak sol diz arkasına vurur, sol ayak üstünde sekilir (bir); sağ
ayak ileri atılıp sol diz üstüne çökülür (iki); ayağa kalkarken sol ayak biraz
yana açılır (üç). Bu hareket iki üç
defa tekrarlanır. Karşı karşıya gelinirken de iki grup birerle kola geçmiş olur.
Safta yürüyüş iki üç defa tekrarlanır. 3. Bir sırada
Eşmeler: Üçler yapılır. Sol ayak basılı
iken, sağ ayak kaldırılıp ilerden geriye sallanır (bir); bir daha yapılır (iki);
ileri basılır (üç). Sol ayak kaldırılıp
ilerden geriye iki defa sallanır, üçüncü de sağ ayak üstünde soldan geriye
dönülür. Oyuncular dizili
koldadır. İkinci figür tekrarlanır. Dizi kolu, oyun
yerinin ortasına gelmiştir. Buraya ikiye ayrılır. Bir grup doğru gider, öbürü
soldan geri döner. İkinci figürdeki
sekmelerle ve üçüncü figürdeki eşmelerle oyun devam eder. 4. Diz Çökmeler:
Üç yapılır. Sağ ayak, sol
ayağın arkasına vurur ve sol ayakla sekilir (bir). Sağ ayak bir adım ileri basar
(iki); sağ ayağın dizi üstüne çökülür (üç). (Sol ayak geride uzanık bir
haldedir.) Üç defa
tekrarlanır. Dizi kolları ortada
birleşir. Diz çöke çöke gelmiş olurlar. Burada yine tek dizi koluna geçilir.
Üçler, sekmeler
yapılır. İkinci figür
yapılır. Üçüncü figürdeki eşmeler tekrarlanır. 5. Dönmeler:
Üçler. Dönmeler olur
soldan ve sağdan dönme peş peşe yapılır. İkinci figürdeki
sekmeler tekrarlanır ve ortaya gelinmiş olunur. Burada oyuncular iki kola
ayrılır. Tekrar Sekmeler yapılır. Böylelikle oyuna başlanılan yere ulaşılıp
orada eşmeler tekrarlanır. 6. Çarpraz:
Üçler yapılır. Sağ ayak, sol
ayağın önüne basar, sol ayak geriden basılır (bir); sağ ayak yana açılır, sol
ayak yanına vurulur (iki); sol ayak yana açılırken sağ kol yukarıda sol kol
aşağıdadır (üç). Karşı karşıya olan iki grup, bu duruşla selamlaşmış sayılırlar.
|