 Kaş-Fethiye karayolunda, Kınık yakınından ayrılan 4 km. lik yolla, Eşme
çayının batısındaki Letoon harabelerine ulaşılır. Bugün Bozoluk diye de anılan
Kent, Tanrı Apollon ve Tanrıça Artemis’in annesi Leto adına kurulmuştur ve
Likya’nın kutsal merkezi olarak kabul edilir. Kentin tarihinin İ.Ö. 8.
yüzyıllara kadar geri gittiği, 1962 yılında Henri Metzger başkanlığında yapılan
ve Christian Le Roy tarafından sürdürülen kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Letoon
da, Xanthos gibi, İ.S. 7. yüzyılda terk edilmiştir. 
Letoon’un en önemli kalıntıları, yerleşim merkezindeki kutsal alanda bulunan
teras üzerindeki üç tapınaktır. Kentin batısındaki Leto Tapınağı, İ.Ö. 5.
yüzyılın sonlarına doğru Kral Arbinas tarafından inşa ettirilmiştir. Bu
tapınağın yerine, İ.Ö. 150’lerde İon düzeninde Leto'ya adanan yeni bir tapınak
yapılmıştır. İyi durumda bulunan bu tapınağın yakınında, ortadaki Artemis
Tapınağı İon düzenindedir ve İ.Ö. 4. yüzyıla aittir. Doğudaki harap durumda
bulunan Apollon Tapınağı, Helenistik dönemde Dor düzeninde yapılmış ve
Bizanslılar zamanında büyük ölçüde tahrip edilmiştir. Kutsal bölümünde (cella)
yer alan mozaikte, Apollon’un liri ile Artemis’in ok ve sadağı betimlenmiştir.
Tapınağın yakınında bulunan ve Grekçe, Aramice ve Likya dilinde yazılmış bir
kararnameyi içeren 358 tarihli yazıt günümüzde Fethiye Müzesinde bulunmaktadır.
Tapınakların konumlandığı terasın güneydoğusunda, yarım yuvarlak biçimli olan ve
27 m. çapında havuzu olan Nymphaion (çeşme yapısı) yer almaktadır. Kitabesine
göre yapı, Roma İmparatoru Hadrianus zamanında (İ.S. 117-138) inşa edilmiştir.
Güneydoğuda ise, İ.S. 4. yüzyıla ait küçük bir Manastır ve bir Kilise kalıntısı
görülmektedir. 4. yüzyıla tarihlenen kilisenin mozaikleri dikkat çekicidir.
Tapınakların yaklaşık 100 m. uzağındaki tepenin eteğinde, henüz kazısı
yapılmamış bulunan Tiyatro yer almaktadır. Yapının Roma dönemine ait olduğu öne
sürülmektedir.
|