Şanlıurfa'da Halk Müziği Derleme Çalışmaları

Uygarlığın Doğduğu Şehir: Şanlıurfa

Halk Kültürü

Şanlıurfa Halk Müziği'ne Genel Bir Bakış

Şanlıurfa'da Halk Müziği Derleme Çalışmaları

Şanlıurfa Halk Müziği ile ilgili yapılan en önemli derleme çalışmalarını; 1926 yılında Dar’ül Elhan heyetinin, 1938 yılında Ankara Devlet Konservatuarının derleme ekibinde bulunan Muzaffer Sarısözen’in, Osman Özsoy (Bandocu Osman)’un, TRT’nin, 1976 yılında MİFAD’ın, Fatih Yükselmiş, Fikret Otyam, Mehmet Özbek, Necati Aydınlı, Osman Güzelgöz, Abuzer Akbıyık, Salih Turhan, Kubilay Dökmetaş ve S.Sabri Kürkçüoğlu ile 1991 yılından itibaren Şanlıurfa DTHM korosunun yaptığı çalışmalar olarak sayabiliriz.

Derleme çalışmaları kronolojik olarak şöyledir:

1) Dar’ül Elhan Heyeti’nin 1926 Yılında Yapmış Olduğu Derleme Çalışması

Urfa türküleriyle ilgili ilk kapsamlı derleme çalışması Dar’ül Elhan Heyeti’nin (İstanbul Konservatuarı) Yusuf Ziya Demircioğlu başkanlığında yaptığı çalışmadır.

Dar’ül Elhan (İstanbul Konservatuarı) heyeti; türkü, uzun hava ve oyun havaları derlemek üzere Anadolu’ya dört gezi yapmıştır. Yapılan dört derleme çalışmasında yurdun çeşitli yörelerinden 850 kadar türkü notaya alınmış; bunların önemli bir kısmı plağa kaydedilmiştir. Bu plaklar sihhatsiz arşivleme ve imkansızlık yüzünden birkaç yıl içinde bozulmuştur. Bu gezilerde derlenen ezgiler “Anadolu Halk Şarkıları” ismiyle 15 defter halinde 1927 yılında yayınlanmıştır.

Heyet Birinci araştırma gezisinde, 31 Temmuz 1926 tarihinde Şanlıurfa’ya gelmiştir. Bu geziye Yusuf Ziya Demircioğlu, Rauf Yekta, Dürri ve Ekrem Besim katılmışlardır. Birinci araştırma gezisi Urfa’nın yanı sıra Adana, Gaziantep, Niğde, Kayseri, Sivas illerini de kapsamıştır. Bu gezide 250 adet halk türküsü ve oyun havası derlenmiştir. Bu bölgede ilk seyahatte toplanan türkülerin notaları ve sözleri “Anadolu Halk Şarkıları” 1., 2. ve 5. defter adı altında nota ve sözleriyle 1927 yılında Osmanlıca yayınlanmıştır.

Urfa türkülerinden 36 adedinin sözleri ve notaları ise Dar’ül Elhan Heyeti’nin derleme çalışmalarının yer aldığı Anadolu Halk Şarkıları’nın 5., 6.,13. ve 15. defterlerinde yayınlanmıştır.

Osmanlıca basılmış 5. dfterin önsözünü yazan Ekrem Besim Bey’in Urfa türküleri ve okuyucuları hakkında güzel tespitleri vardır. Bu nedenle 5. defterin önsözünü Osmanlıcadan çevirerek aşağıya aynen almayı uygun gördük.

Konservatuarın Türk Halk Şarkılarını toplamak için Anadolu’ya iki sene sıra ile çıkardığı iki heyetle, birincisinin semere-i mesaisini kısmen muhtevi olan bu risalede Türkiye’de ilk defa olarak ciddi ve fenni bir surette bu vadide çalışmaya başlayan heyetin seyahatinden bir nebze bahsetmek isterim.

Bu seyahatin, ne gibi düşüncelerin, müesseratın ve ihtiyacatın mahsülü olduğunu, evvelki defterlerde muhterem meslektaşlarım izah ettikleri cihetle o nukattan sarf-ı nazar edip, asıl seyahatten ve gezdiğimiz yerlerden toplanan halis Türk müziği nüveleri olan halk şarkılarından bahsetmeye gayret edeceğim.

Heyet, İstanbul’dan 31 Temmuz 1926 tarihinde hareket ederken, çizilmiş bir program vardı ve kendisine kati bir istikamet tayin etmiş bulunuyordu. Herkesin kemal-i iştiyakla bahsettiği ve dinlediği vakit hususiyeti dolayısıyla büyük bir zevk aldığı meşhur “Urfa Ağzı” tabir edilen üslûp hepimizi o şair memleketine celp etmiş idi, binaenaleyh seyahat müddetimizin mühim bir kısmı Urfa’da geçti.

Avrupalıların sitayişle yad ettikleri Türk misafirperverliğinin en koyusunu Urfa’da bulursunuz. Heyetimiz orada çalıştığı müddetçe ne kadar hüsn-ü kabul gördüğünü, ne gibi samimi rabıtalar tesis ettiğini unutmaz, bu husus; maksadımızı, hangi gayeye doğru gittiğimizi, velev ki, kabul olduğu kadar veciz bir surette izah etsek, şimdiye kadar görülmemiş, işitilmemiş bir iş için, yani en doğrusu kendi memleketlerinde ehemmiyet vermedikleri uzun havalar, oyun havalarını toplamak uğrunda İstanbul’dan kalkıp diyar diyar gezmek anlaşılacak şey değildi. Fakat hiç de böyle olmadı. Urfa Valisi Fuat Beyefendi, Türk Ocağı Reisi bulunan eşraftan Hacı Mustafa Reşit Bey gibi münevver zevat derhal teşebbüs ettiğimiz işin ehemmiyetini idrak ettiler, asıl nağmeleri bize verecek olanlar ise eski Urfa şarkılarının bir defa bu suretle tesbit ettikten sonra artık ziyaa uğramayacağını anladılar ve memnunen, seve seve mesaimize iştirak ettiler, hepsine alenen teşekkür etmeyi bir borç bilirim.

Anadolu’nun her tarafında olduğu gibi halk teganniyatı o havalide de iki türlüdür. Uzun hava, kayabaşı tabir ettikleri usülsüz yani ritmsiz parçalarla muayyen ritm dahilinde terennüm edilen parçalar. Uzun havaları Urfa’da (divan) ve (hoyrat) olarak iki tip şeklinde tasnif edebiliriz. Şunu ilave etmek isterim ki, Urfa’da dinlediğimiz zevatın hemen cümlesi müziğe az çok vakıf insanlardı. Terennüm ettikleri parçaların hangi makamdan olduğunu ve o makamın seyrini bilerek okuyorlar. Keyfiyeti iki nokta-i nazardan tetkik edecek olur isek, herhalde başka başka neticeler elde ederiz. Filvaki, makamların dar çerçevesi içinde kalmayan, daha doğrusu okuyt şurutu bilmedikleri için onlardan tamamiyle azâde olan halk musıkişinasları herhalde (halkçılık) nokta-i nazarından daha çok müraccahtırlar; çünkü onlar nasıl hissiyatını zincirlemiyor ise o hissiyatın dili olan musikiyi de dört duvar arasında almıyorlar.

Diğer taraftan Urfalıların müzik ile kısmen iştigal etmiş olmaları velev ki bu muayyen bazı nukata münhasır kalmış olsun, o memleket ahalisinin tabii ve coğrafi vaziyetinin icabatındandır.

Uzun hava tiplerinde Divan herhalde diğeri olan hoyrattan daha çok musanna ve daha sanatkârane vücut bulmuş bir numunedir. Müzik nokta-i nazarından gazele çok müşabih olan divanın (Meyan) kısmına tecnis tabir ederler.

Güftesi, hoyratın güftesi, yerli şairlerin arasından alınır.

Hoyrat ise bütün halkın en ufak çocuktan en ihtiyar köylüye kadar herkesin terennüm ettiği havadır. Mecmuamızda neşrettiğimiz kırık hava tabir ettikleri mevzun şarkıların adedi ise namütenahidir. Şurası şayanı hakikattir ki, 2/4, 6/8 ve 10/16 vezinlerin çokluğu yanında 9/8 vezini gibi mütebellir bir hususiyete malik olan ritm çok azdır.

Urfalıların sesleri çok temiz ve tizdir. İlk defa işittiğim vakit erkek sesinin bu kadar yüksek perdelere fennin vesaitinden istifade etmeksizin erişebileceğine hayret ettim.

Konservatuarımızın memlekete naçiz bir hizmet olarak ziya’dan vakiye ettiği halk türkülerini tespit ve neşr uğrundaki faaliyetine devam etmesini memnuniyetle karşılayan büyüklerimizden gördüğümüz teşvike mukabil, minnettarlığımı burada arz etmeyi bir vecibe addederim.”

Ekrem BESİM

Mahmut Ragıp Gazimihal de, “Anadolu Türküleri ve Müzik İstikbâlimiz” adlı kitabında bu ilk derleme gezisine dair Yusuf Ziya Demircioğlu’nun anlattıklarına yer vermiştir.

Ayrıca Yusuf Ziya Demircioğlu “Anadolu Köylerinin Türküleri” isimli kitapta 18 Şanlıurfa türküsünün sözlerine yer vermiştir. Bu türküler şunlardır: Ağlama yar ağlama, Az kaldı bayram ola, Kalenin ardında üç ağaç incir, Harman yeri sürseler, Gidin bulutlar gidin, Çaya indim çağlarım, Karanfil ekilende, Elinde altın terazi, Arabası mavi boya, Petekte üzüm kara, Giderem ben de ben de, Oğlan gider oduna, Giderem burdan artık, Evlerinin önü yoldur yolaktır, Hüvengin yollarında, Çelik pazarında ufacık taşlar, Ben de gittim bir geyiğin avına, Vara vara vardım bu kara taşa.

2) Ankara Devlet Konservatuarı’nın 1938 Yılında Yapmış Olduğu Derleme Çalışması

Urfa’da yapılan ikinci önemli derleme çalışması Ulvi Cemal Erkin başkanlığında Muzaffer Sarısözen’in de katılımıyla Ankara Devlet Konservatuarı tarafından yapılan derleme çalışmasıdır.

1938 yılında Urfa’ya gelen heyet, Urfa’nın ileri gelen ustalarından; türkü, uzun hava ve oyun havaları kaydetmişler ve daha sonra bunların bir kısmını notaya alarak radyo arşivine kazandırmışlardır. Bu derleme çalışmasında Mukim Tahir, Hacı Nuri Hafız (Başaran), Şükrü Hafız (Çadırcı), Bayan Saniye, Mehmet Sağlamkol (Kurrik Mehey), Mehmet Bardakçı,Hakim Ercan, Bekir Kaynak, Karaköprülü İsmail, Nusret Ergun, Kadir Yılmaz, Hüseyin Simitçi, İsmail Şimşek gibi Urfa’nın meşhur okuyucularından derlemeler yapmışlardır.

Bu derlemenin ses kayıtları; Ankara Devlet Konservatuarında, TRT’de, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma Genel Müdürlüğü arşiviyle Abuzer Akbıyık ve Sabri Kürkçüoğlu özel arşivinde bulunmaktadır.

1938 yılında Şanlıurfa’da yapılan derleme çalışmasında tespit edilen ve arşivlerde bulunan banttaki türkü, uzun hava ve oyun havaları şunlardır:

Urfa hoyratı / Mehmet Sağlamkol (Kurrik Mehey), Ebe kümeci / Mehmet Sağlamkol (Kurrik Mehey), Taşa vurdum / Mehmet Sağlamkol (Kurrik Mehey), Urfalıyam ezelden, Tutam yar elinden tutam / Mehmet Bardakçı, Dağlar başı kışladı, Güzel senin ne belalı başın var, Bugün bayram günüdür, Pınarın başında yatmış uyumuş, Kahveyi kaynatırlar / Mehmet Bardakçı, Lokman kimin (Uzun hava)/ Mehmet Bardakçı, Dön beri yüzün göreyim / Mehmet Bardakçı, Mersiye, Yara sızlar (UH) / Mahmut Küçüksüslü, Kolumu salladım / Mehmet, Kavalla oyun havası / Kavalcı Ramazan, Kavalla oyun havası / İsmail Şimşek, Gelemem ben / Mehmet Sağlamkol, Bağlama ile oyun havası / Hakim Ercan, Ben sıhmamı al isterem / Hafız Nuri Başaran, Ağam etmez bu nazı, Urfa’nın bedenleri, Tavus kuşu / Mehmet Sağlamkol, İndim kuyun dibine, Pencereden kar geliyor (UH), Çadır kurdum düzlere, Divan hoyratı / Hafız Nuri Baraşan, Bağlama ile oyun havası / Hakim Ercan, Yine doğdu güneşler (Hoyrat) / Hafız Nuri Başaran, Bağlama ile oyun havası / Hakim Ercan, Giderem burdan artık / Topluluk, Tamburam rebap oldu / Topluluk, Kavalla karayılan oyun havası / Kavalcı Ramazan, Anadolu oyun havası, Urfa mahpushanası / Balo Atar, Bağlama ile oyun havası, Hasan Dağı oyun havası / Siverekli Mehmet Çelik, Delali Mihrican oyun havası, Deloyloy oyun havası / Siverekli Mehmet, Evlerinde var badiya / Bekir Kaynak, Gülizar oyun havası, Çarşıda nişe / Tahir Oturan (Mukim Tahir), Bu bağ bizim olaydı / Bekir Kaynak, Bu pınar eşme pınar / Tahir Oturan (Mukim Tahir), Atımı bağladım / Bayan Saniye, Anama söyleyin damda yatmasın (Ağıt), Senin yazın kışa benzer / Karaköprülü İsmail, Mahpushâne, Saray yolu / Nusret Ergun, Kışla şarkısı / Nurset Ergun, Yüce dağ başında / Fehmi Torkan, Abdo’nun mezarını (UH) / Tahir Oturan (Mukim Tahir), Küstürdün barışamam / Şükrü Çadırcı, Ayrıldım özlerinden (UH), Bu derenin armudu / Kadir Yılmaz, Havayi deli gönül (UH), Tahir Oturan (Mukim Tahir), Bülbüller düğün eyler / Şükrü Çadırcı, Seherde girdim bağa / Şükrü Çadırcı, Gül iken açıldım soldum / B.Gürses, Derdi bile (UH) Kadir Yılmaz, Karalar giymişim (UH) Kadir Yılmaz, Hamra çarşaf başında, Kekliğimi doyurdular / Nusret Ergun, Bağlama ile oyun havası / Hüseyin Simitçi.

3) Osman Özsoy’un (Bandocu Osman) Yaptığı Derlemeler

1940-1950 yılları arasında Urfa’da bando takımını kurup yürüten Osman Özsoy Urfa Halkevi’nde musiki faaliyetlerinde bulunmuştur. Bu hizmetleri sırasında birçok kişiye nota ve solfej öğretmiştir. Bu yıllarda Urfa türküleri ve oyun havalarını da derlemiştir. Derlediklerini “Urfalı Musikişinaslar ve Halk Türküleri” adlı bir defterde toplamıştır. Bu defter Abuzer Akbıyık’ın arşivinde bulunmaktadır.

4) Fikret Otyam’ın Yaptığı Derlemeler

1953 yılında Dünya Gazetesi’nde çalışırken ilk kez bir röportaj için geldiği Urfa’ya sevdalanan Fikret Otyam 48 yıl boyunca Urfa’ya yılda birkaç kez gelip gitmiştir. Bu gezilerinin bazılarında Urfa Türkülerinden derlemeler yapıp bantlara kaydetmiştir. Bu bantları 1994 yılında ŞURKAV arşivine vermiştir. Bantlar üzerinde çalışılmaktadır.

Yıllar önce bir yazısında “Doğduğum Aksarayı çok seviyorum ama anam, keşke Urfa’da doğursaydı beni, sorulduğunda ben de Urfalıyam diyebilseydim” diye yazan Fikret Otyam 1960 yılının Mayıs ayında Urfa’ya yaptığı bir seyahatindeki izlenimlerini “Gide Gide 3 / Harran Hoyrat Mayın” isimli kitabında ise şöyle anlatıyor:

“Akşamdı... Urfa Palas Oteli önündeydim. Akıl almaz, dinlemesi doyulmaz, bir ses, beni olduğum yere çaktı. Bütün Urfa inliyor desem inanın yalan değil gerçek... Kahvede kürsülere oturmuş Urfalılar ‘huşu’ içindeydiler... İşte dedim, İlhan’a duyurmak istediğim hoyrat bu... Dinledim biraz daha... Koşarak dar sokaklara daldım. Dar sokakların birisinde bir ev vardır. Kapısında ‘Urfa Musiki Cemiyeti’ yazar. Kapıyı yumruklamaya başladım, halk oyuncusu canım insan İsa Barak açtı kapıyı ‘Hoş gelmişsen Baboo’ dedi, ‘yorulmışsandır.’

- Aman İsa, bir yerde bir hoyrat okuyorlar bizim İlhan (İlhan Başgöz) dinlese deli olur.

Şaşırdı.

Baktım iç odadan bir türkü gelir. Kulak kesildim. Usulca girdim içeri. Yirmi kadar vardılar. Bizim uzun İlhan, TK 30 Grundig’i kurmuş, ses kaydediyor. Dışarıdan duyduğum türkü buradan yayılıyordu. Hem kayıt yapıyorlar, hem de dışarıdaki hoparlöre veriyorlardı türküyü...”

Fikret Otyam bir sonraki seyahatinde ise şöyle anlatıyor Urfalıyı ve Urfa müziğini:

“Urfa Musiki cemiyeti yöneticilerine haber ulaştırdık... Dileklerimizi duyurduk... Derneğin üyeleri halis Urfa çocukları, insanları. Çoğu esnaf... İş güç sahibi... Garip dostu kişiler... Tenekeci Mahmut Güzelgöz, Sazcı Aziz Çekirge, Şoför Mehmet Sağlamkol (Kurrik), yüz yaşında Hafız İsmail Baba, Mustafa Çölkesen, öğrenci Yavuz Tapucu, Kemal Geçgil, Mehmet Şengül, İsa Barak, İbrahim Ağan unutulur insanlar değil. Mahmut Güzegöz dükkânını kapatıp geldi. Asırlık Urfa türkülerini bilen bu mert insan, garip dostu, yiğit sesli... Kazancını, üç günlük kazancını düşünmedi... Şoför Mehmet Kurrik, yüklü kamyonu kirkoya vurup uzattı dost elini... İsa Barak, hele İsa Barak üç gün üç gece gözlerimize baktı, nasıl yararlı olabilirim diye... Urfa’yı sevdiğimi biliyorlardı, Urfalıları sevdiğimi biliyorlardı, yüreklerini açtılar... Unutulmaz...”

Şanlıurfalılar adına, Sayın Otyam’a teşekkür edilmek istenmiş ve 2001 yılının 11 Nisan günü onun adını taşıyan Harran kütüphânesi kendisinin de katılımı ile Vali Muzaffer Dilek tarafından hizmete açılmıştır.

5) Fatih Yükselmiş Tarafından Yayınlanan “Urfa Halk Türküleri” Kitabı

Fatih Yükselmiş, derlediği Urfa türküleri ve hoyratlarının sözlerini 1963 yılında “Urfa Halk Türküleri” ismiyle küçük boyutta bir kitap olarak İstanbul’da Çelikcilt Matbaasında basılarak yayınlanmıştır.

6) MİFAD Tarafından 1976 Yılında Yapılan Derleme Çalışması

Urfa’da yapılan önemli bir derleme çalışması da MİFAD (Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi) tarafından yapılmıştır. Bugünkü adı HAGEM (Halk Kültürlerini Araştırma Genel Müdürlüğü)’dir.

Bu çalışmada Yaşar Doruk başkanlığındaki heyet, Şanlıurfa’ya gelerek meşhur okuyucu ve kaynak kişi Tenekeci Mahmut, Bakır Yurtsever, Abdullah Balak ve Ahmet Alaybeyi’nden 350 civarında türkü ve oyun havası derlemişlerdir. Daha sonra derledikleri bu türkü ve oyun havalarından 39 adedi notalarıyla birlikte “Şanlıurfa’dan Derlenen Türküler ve Oyun Havaları” adlı kitapta, 1977 yılında Milli Folklor Araştırma Dairesi tarafından yayınlanmıştır.

7) Mehmet Özbek’in Yaptığı Derleme Çalışmaları

Şanlıurfalı THM Sanatçısı Mehmet Özbek, Urfa’da bulunduğu (1960’lı yıllarda) talebelik yıllarında meşhur ustaların meclislerinde bulunmuş ve birçok türkü derlemiştir. Daha sonra İstanbul Radyosu’nda ve TRT Müzik Dairesi’nde görev yaptığı yıllarda bunları değerlendirerek radyo repertuvarına kazandırmıştır. Ayrıca 1975 yılında yayınladığı “Folklor ve Türkülerimiz” adlı kitabında 50 adet Urfa türküsünün sözlerine yer vermiştir.

8) Osman Güzelgöz’ün 1981 Yılında Yaptığı Derleme Çalışması

1981 yılında Osman Güzelgöz, babası ünlü okuyucu ve kaynak kişi Tenekeci Mahmut Güzelgöz’den 8 kaset türkü ve uzun hava derlemiştir. Bu derleme çalışmasında A.Cihat Kürkçüoğlu ve Bakır Karadağlı da sazlarıyla Tenekeci Mahmut Güzelgöz’e eşlik etmişlerdir.

9) Abuzer Akbıyık ve S.Sabri Kürkçüoğlu’nun Yaptığı Derleme Çalışmaları

Abuzer Akbıyık ve S.Sabri Kürkçüoğlu, 1975 yılından itibaren Şanlıurfa türküleri, uzun havaları ve oyun havalarıyla ilgili mahalli kasetleri arşivlemişler ve 1980 yılından itibaren de Şanlıurfa’nın kaynak kişileri, bestekârları ve okuyucularıyla yüzyüze görüşerek birçok ezgi derlemişlerdir.

Tenekeci Mahmut Güzelgöz, Yusuf Kuşçuoğlu, Şükrü Hafız (Çadırcı), Mahmut Ağe (Yetkin), Değirmenci Kadir, Bekçi Bakır (Yurtsever), Ahmet Alaybeyi, Abdullah Balak, Şükrü Algın, Mehmet Ataç, Mustafa Şahin, Mehmet Sağlamkol (Kurrik Mehey), Ahmet Cankat, Doğan Güllüoğlu, Mustafa Dişli, Kazancı Bedih (Yoluk), Karaköprülü İsmail, Şemsi Parmaksız, Mustafa Savaş, Fırıncı Mehmet Gözoğlu, Halil Binbaşıoğlu, Nene Mehey, Hellan Bakır (Keçeloğlu), Halil Damdam, Mehmet Delioğlu, Fevzi Atlıoğlu, Bedir Çağlayan, Saime Kazazoğlu, Cihat Kürkçüoğlu, Osman Doğan, Cülha Hafız, Halil Yıldırım, Bedirhan Kırmızı, Osman Bengisu, Saatçı Yusuf Hafız, Mehmet Nacak, Sait Küçük, Ziya Küçükoğlu, Abdülkadir Algın, Arif Çelik gibi Urfalı kaynak kişi, okuyucu ve bestekârla yüzyüze görüşmeler yapılmış ve bu derleme çalışmaları banta kaydedilmiştir. Özel arşivlerinde bulunan bu bantlarda yer alan bazı ezgiler, TRT arşivine kazandırılmıştır. TRT arşivlerinde yer almayan bazı türkü ve oyun havalarını arşive kazandırmak için çalışmaları devam etmektedir. 1996 yılından itibaren Abuzer Akbıyık ve S.Sabri Kürkçüoğlu’nun bu çalışmalarına Osman Güzelgöz, Salih Turhan ve Kubilay Dökmetaş da iştirak etmişlerdir.

10) Necati Aydınlı Tarafından 1997 Yılında Yayınlanan Öyküleriyle Şanlıurfa Türküleri Kitabı

Şanlıurfa Devlet THM Korosunda 1990 yılından itibaren 5 yıl misafir sanatçı olarak çalışan bağlama sanatçısı Necati Aydınlı’nın Şanlıurfa türküleri çalışması bir diğer derlemedir. 1997 yılında Şanlıurfa’da Özdal Matbaacılık’ta “Öyküleriyle Şanlıurfa Türküleri” ismiyle kitap olarak basılarak yayınlanmıştır. Kitapta 190 türkü notasıyla yeralmaktadır.

11) 1999 Yılında Yayınlanan Şanlıurfa Halk Müziği Kitabı

Şanlıurfa Halk Müziği ile ilgili son dönemde yapılan en önemli derleme ve yayın çalışması Abuzer Akbıyık, Salih Turhan, Sabri Kürkçüoğlu, Osman Güzelgöz ve Kubilay Dökmetaş tarafından hazırlanan ve Ekim 1999’da Şanlıurfa Valiliği’nce yayınlanan “Şanlıurfa Halk Müziği” kitabıdır.

Şanlıurfalıların ve aynı zamanda kültür-sanat dünyasını istifadesine sunulan bu eser; 16x24 cm. ebadında, 664 sayfa ve dört bölümden oluşmakta. I. Bölümünde 311 sözlü kırık hava (türkü); II. Bölümünde 14 adet oyun havası ve gezinti; III. Bölümünde 46 adet hoyrat, maya, ağıt ve diğer uzun hava tarzı eserler; IV. Bölümünde ise 28 adet gazel, divan gibi klasik eserler bulunmakta ve kitapta toplam 399 eser notasıyla yer almaktadır. Ayrıca kitapta sözlük, konu ile ilgili kaynakça, 103 biyografi ve 156 fotoğraftan oluşan sanatçılar albümü bulunmaktadır.

Şanlıurfa Halk Müziği’ne büyük katkı sağlayacak olan ve “Osmanlı Devleti’nin Kuruluşunun 700. Yıl Dönümü”nde yayınlanan bu kapsamlı çalışma, müzisyenlerin, araştırmacıların, öğrencilerin ve diğer ilgililerin ellerinin altında bulundurabileceği önemli bir başvuru kitabı olacak durumda.

12) TRT Repertuarında Bulunan Şanlıurfa Türkülerini Derleme Çalışmaları

Şanlıurfa türküleriyle ilgili olarak 1960 yılından bu yana gerek TRT adına gerekse kişisel derleme yapıp TRT repertuarına kazandıran isimler ise şunlardır. Emin Tugay, Ahmet Yamacı, Abdullah Balak, İzzet Altınmeşe, Nida Tüfekçi, Muzaffer Sarısözen, Ahmet Bayram, Bakır Karadağlı, Kubilay Dökmetaş, Salih Turhan, Bedir Çağlayan, Mustafa Canan, Bedirhan Kırmızı, Yücel Paşmakçı, Yavuz Tapucu, Ramazan Şenses, Nihat Mercanlı, Selahattin Erorhan, Bünyamin Aksungur,Cemil Cankat, Mehmet Özbek, Selahattin Alpay, Bakır Yurtsever, Abdulkadir Algın, Osman Güzelgöz, Melih Duygulu, Süleyman Yıldız, Adnan Ataman’ı sayabiliriz.

13) Kültür Bakanlığı Şanlıurfa Türk Halk Müziği Korosu’nun Derlemeleri

Devlet Türk Halk Müziği Korosu 1991 yılında kurulmuş ve faaliyetlerine başlamıştır. 10 yıllık çalışmaları içerisinde çok sayıda yöre ezgisi korodaki sanatçılar tarafından derlenerek notaya alınmış ve çeşitli dönemlerdeki konserlerde bu eserler icra edilmiştir.