Camiler ve Diğer Eserler

Safranbolu’nun genel dokusunun yanında, ilçedeki anıtlar da tek başlarına önemli özellikler gösterirler. Yerleşimin en eski yapısı, ahşap tavanlı camilerin ilki olan Cami-i Kebir mahallesindeki Eski Cami, diğer adıyla Gazi Süleyman Paşa Camii’dir. Yapının kesin yapım tarihi bilinmemekle beraber, 1309-1340 yıllarında Candaroğlu Beyliği’nin başında bulunan, sanata ve sanatçılara yakınlığı ile tanınan Şücaüddin Süleyman Paşa tarafından yaptırıldığı görüşü hakimdir. Onarımlar sonucu yapı özgün görünümünü tamamen yitirmiş durumdadır. Yine Süleyman Paşa tarafından inşa ettirildiği belirtilen ve artık kullanılmayan Eski Hamam'ın Bizanslılar zamanından kaldığı öne sürülmektedir.

Çarşı içindeki Cinci Hanı 1640-48 yıllarında, Köprülü Camii 1656-61 yılları arasında inşa edilmiştir. 1779 tarihli Kazdağlı Camii ise ortası kubbe, yanları aynalı tonozla örtülü üç bölümlü son cemaat yeri, kare plânlı ve tromp geçişli kubbeyle örtülü ibadet mekânından oluşur. Safranbolu’daki ikinci ahşap tavanlı örnek, İzzet Mehmet Paşa mahallesindeki Hidayetullah (Dişçi) Camii’dir. Yakınındaki, günümüze gelememiş çeşmenin kitabesine dayanarak caminin 1693-94 yılında inşa ettirildiği anlaşılmaktadır. Safranbolu’nun en anıtsal yapısı olan İzzet Mehmed Paşa Camii, Sadrazam Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa tarafından 1796 yılında inşa ettirilmiştir. Çoğu moloz taşlarla yapılmış ve sıva ile kaplanmış diğer camilerden farklı olarak kesme taşlarla kaplanmıştır. Üzerinde Sultan III. Selim’in (1789-1807) tuğrası bulunan mermer minberin bezemeleri dikkat çekicidir. Örtü sistemi ise kalem işleriyle süslüdür.

1767 yılında inşa edilen Dağdelen Camii ile 1878 yılında bir derenin üzerine inşa edilmiş yuvarlak kemere oturan Lütfiye (Kaçak) Camii önemli eserler arasında sayılmalıdır. Lütfiye Camii, gerek tavanı, gerek ahşap korkuluklu mahfili, gerekse de ahşap minaresi büyük ölçüde özgünlüğünü korumaktadır. Yapının kanımızca daha iyi bir biçimde korunmasının temel nedenlerinden biri, yerleşim merkezinin dışında yer alması ve az sayıda cemaati bulunmasıdır. Mescit Mahallesindeki 1885 tarihli Mescid Camii de ahşap tavanlı örneklerdendir.

İlçedeki 4 türbeden üçü Halvetî tarikatı şeyhleri için yapılmıştır. Hacı Emin Efendi Türbesi (1866), Şeyh Mustafa Türbesi ile Ali ve Hasan Baba Türbesi'nin (1871) yanında, 1845 yılında Safranbolu’da vefat eden Köstendil Kaymakamı Hasan Paşa için yaptırılan türbe, benzerleri arasında en gösterişli olandır.

Safranbolu’nun çeşitli mahallelerinde bulunan çok sayıda çeşme arasında 1661 tarihli Köprülü, 1691 tarihli Taş Minare ve 1803 tarihli Hidayetullah çeşmeleri camileri ile birlikte yapılmış, diğerleri ise müstakil örneklerdir. Müstakil örneklerden en erken tarihlisi, Baba Sultan mahallesindeki 1682 tarihli Hürgele (Akça Su) Çeşmesi’dir.
 
Safranbolu’nun Kıranköy semtinde yer alan Ulu Cami ise, 1956 yılında kiliseden dönüştürülmüştür. Hagios Stephanos adıyla tanınan Kilise’nin 1093 yılında yaptırıldığı öne sürülmektedir.

Safranbolu, yalnız konutlarıyla değil, değişik özellikler gösteren Osmanlı anıtlarıyla da önemlidir. İlçenin ticaret dokusunu oluşturan Çarşı içinde ve Çeşme mahallesinde yer alan Cinci Hanı, Cinci Hoca namıyla tanınan Safranbolulu Kazasker Molla Hüseyin Efendi tarafından 1640-48 yıllarında yaptırılmıştır. Moloz ve kesme taşlarla yapılmış han, revaklı açık avlu ve kapalı bölümden oluşan karma tipteki hanlardandır. Özgününde ocak nişli ve kubbeli 65 odası olan yapı, sonraki onarımlarda büyütülerek 150 odalı hale getirilmiştir.

 





 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 2941 kez gösterilmiştir.