|
Safranbolu, hâlâ geçen iki yüzyılın kent dokusunu geleneksel evleri ve
yukarıda bir bölümünü kısaca tanıtmaya çalıştığımız diğer kültür varlıklarıyla
korumaktadır. İlçede koruma bilinci yüzyıllardır aynı düzeyde etkisini
göstermiştir. Nitekim, modern yapılaşmaya karşın ülkemizde geleneksel dokusunu
Safranbolu kadar bozulmadan koruyabilmiş başka hiçbir belde yoktur. Özellikle
1975’lerden beri çeşitli kamu kuruluşlarının da desteğiyle koruma çalışmaları
başarılı bir biçimde sürdürülmektedir. 1985 yılında Taşınmaz Kültür Varlıkları
Yüksek Kurulunca Safranbolu’nun iki kesimi, Çarşı ve Bağlar, kentsel sit alanı
ilân edilmiş, bu bölgelerdeki 1000’i aşkın anıt ve sivil mimarlık ürünü koruma
altına alınmıştır. Kültür Bakanlığı, “Kaymakamlar Evi” olarak bilinen konağı
satın alarak onartmış, Yemeniciler Arastası, Eski Hükümet Konağı ve Eski
Hastahane’nin restorasyonunu, Safranbolu Sağlıklaştırma Projesi çerçevesinde 23
ev, 3 ticarethane ve 1 okulun dış cephe onarımını ve bazı sokakların
düzenlemesini yaptırmıştır. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu da Asmazlar
Konağı’nı satın alarak onartmış, otel olarak hizmete açmıştır. Safranbolu’nun
kentsel dokusunun korunması bağlamında, Safranbolu Koruma İmar Planı da 1991
yılında uygulamaya konulmuştur. Ayrıca, 1992 yılında Hacettepe Üniversitesi’ne
bağlı olarak açılan Safranbolu Meslek Yüksek Okulu Restorasyon ve Turizm
Bölümünün etkinlikleri de övgüye değerdir. Bununla birlikte, ekonomik koşullar
ve korumacılık ölçütlerinin tüm boyutlarıyla uygulama alanına konulmamış olması,
bazı olumsuz ve istenmeyen gelişmelere de yol açmaktadır. Bu nedenle, ilçenin
bütünüyle koruma altına alınması; Çarşı kesiminin ticarî dokusunun bugünkü
haliyle korunması ve canlandırılması; hem bu bölümde, hem de Bağlar kesimindeki
geleneksel konut mimarîsinin, Safranbolu’da başta Asmazlar Konağı’nda olmak
üzere birçok başarılı uygulamasını gördüğümüz gibi, özgünlüklerini yitirmeden
yaşatılmaları; başta Cinci Hanı olmak üzere tüm kültür varlıklarına bilimsel
onarımlarla ve özelliklerine uygun işlevlerle canlılık kazandırılması; sokak ve
meydan dokusunun bozulmadan korunması gerekmektedir. Aynı uygulama, konutları ve
diğer eserleriyle geleneksel özelliklerini koruyan Akçasu, Gümüş, Musalla,
Kıranköy ve Tabakhane semtlerinin yanı sıra Yörük ve Yazı köyleri için de
geçerli olmalıdır.
|