HEYKEL EĞİTİMİ
Daha önce de belirtildiği gibi, Cumhuriyet’e kadar, ülkede heykel eğitimi
veren tek kurum 3 Mart 1883’te kurulup eğitime başlayan Sanayi-i Nefise
Mektebidir. Bu kurum Cumhuriyet’le birlikte (1926) Devlet Güzel Sanatlar
Akademisi adını almış ve Akademinin Heykel Bölümü uzun yıllar Cumhuriyet
Türkiye’sinde yetişen tüm heykeltıraşların eğitim gördüğü tek kurum olma
özelliğini korumuştur. Ancak bu durum 1970’li yıllara kadar devam etmiş, bu
dönemden itibaren Akademinin Heykel Bölümü dışında özellikle Gazi Eğitim
Enstitüsü, gerçekleştirdiği birtakım atılımlar ve programında yaptığı yeni
düzenlemelerle heykel eğitiminde dikkati çeken bir başka eğitim kurumu olmaya
başlamıştır. 1926 yılında orta dereceli okullara öğretmen yetiştirmek üzere
kurulan Gazi Eğitim Enstitüsünün başlangıçta her ne kadar amacı ve programı
Akademide olduğu biçimiyle heykel sanatçısı yetiştirmek olmasa da, özellikle
1963 programıyla birlikte heykel derslerine daha fazla olanak tanıması ve
ardından kurumda görevlendirmek amacıyla yetiştirilmek üzere yurt dışına
öğrenciler göndermesi giderek heykel alanında daha da etkin bir duruma gelmesini
sağlamıştır. 1978 yılında 4 yıllık eğitim programıyla Gazi Yüksek Öğretmen Okulu
adını alan Gazi Eğitim Enstitüsünde Resim-İş bölümü çatısı altında heykel yeni
bir dal olarak yer almış, böylece çağdaş anlamda heykel eğitimine başlanmıştır
(Gezer 1984: 18).
Günümüzde ise, yurt genelinde yaygınlaşan 17 Yüksek Öğretmen
Okullarının 2547 sayılı Yüksek Öğretim Yasasıyla Üniversitelere Eğitim
Fakülteleri olarak bağlanması sonucu, bu ve benzeri kurumların Sanat Eğitimi
bölümleri bünyesinde heykel eğitimi kapsamı daraltılmış olsa da yer almayı
sürdürmektedir. Diğer yandan, yine 2547 sayılı Yüksek Öğretim Yasasıyla 1982 yılında Mimar
Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi adını alan Akademi, Türkiye’nin
Güzel Sanatlar Eğitimi veren tek kurumu olma özelliğini yitirmiştir. Adı geçen
yasa uyarınca Ankara Hacettepe, İstanbul Marmara, İzmir Dokuz Eylül, Eskişehir
Anadolu, Antalya Akdeniz, Mersin, Kayseri, Erzurum Atatürk, Adana Çukurova,
Antakya Mustafa Kemal, Van Yüzüncü Yıl Üniversitelerinde Güzel Sanatlar
Fakülteleri kurulmuş, daha birçok üniversite de bu yönde girişimde bulunmasına
karşın eğitici yetersizliğinden dolayı eğitime başlayamamıştır. Kuşkusuz bugün
Türkiye’nin birçok yerinde Güzel Sanatlar Fakülteleri bünyesinde gerekli altyapı
ve donanım olmaksızın açılan heykel bölümlerinin çoğunun eğitim kalitesi
tartışılıyor olsa da, sağlıklı gelişmeler de gözlenmiyor değildir.
|