YURDAER ALTINTAŞ VE KÜLTÜR SENTEZİ Yurdaer Altıntaş, anne tarafından Polonya Krakov’dan Türkiye’ye göç eden bir
ailenin, baba tarafından padişaha yakın bir görevde, ucu Girit’e dek uzanan
Bursalı Şeyh Cemil Efendinin torunu olarak 1935 yılında Kars’ta dünyaya geldi.
Tokat, Sivas, Malatya, Erzurum, Gelibolu gibi Anadolu’nun çeşitli kentlerinde
geçen çocukluk yıllarında Anadolu kültürünü tanıma fırsatı buldu.
Dramatik
olaylarla örülü bir çocukluk yaşamından sonra resim eğitimi arayışlarına
girişti. Kişiliğinde oluşan
özgüvenle daha lise birinci sınıfta Güzel Sanatlar
Akademisinin sınavlarına girip kazanmasıyla, babasıyla arasındaki resim eğitimi
konusundaki görüş ayrılığı kendiliğinden çözülmüş oldu. 1952 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Sanatları Bölümüne girdi, Afiş atölyesine kaydını
yaptırdı. Çeşitli değerlendirmelerinde, Akademideki eğitim ortamını, iletişim
açısından verimli ve başarılı bulmadığını belirten Altıntaş, yüksek öğrenimin
son yılında profesyonel olarak çalışmaya başladı. Karaköy’de Gayret Han’ın
çatısında bir odada Nuri İyem, diğer odalarda Mengü Ertel, Antuan Gargar ve Berç
Çalıkman çalışıyordu. Altıntaş da hana gidip gelmeye, kitap kapağı gibi bazı
ufak tefek işler yapmaya başladı. 1957 yılından sonra Mengü Ertel’le çalıştı.
Sonra, Reklam Moran, Eczacıbaşı, Kent Oyuncuları için çalışmalar yaptı. Önce işi
alıyor, sonra eskizleri yapıyor, orjinali götürüyor, basımevine
gidiyor,
faturaları götürüyor, tahsilata gidiyor, muhasebe defterlerini tutuyor,
İstanbul’un batı yakasında mekik dokuyarak her işi kendisi yapıyordu. 1964’de Türk Alman Kültür Merkezinde bir afiş sergisi açtı. Pul, broşür,
amblem, başlıklı kâğıtlar ve illüstrasyonlardan oluşan sergide işlerin
orijinalleri yer almaktaydı. Ancak baskıları sergileyemedi, çünkü matbaa
ortamından kaynaklanan sorunlar vardı. Ancak yine de sanat dünyasında büyük
yankı buldu. Yurdaer Altıntaş 1965 yılında “Gebrauchsqraphik” adlı dergi ile
iletişim kurdu, işleri burada yayımlandı. Gebrauchsqraphik’te Türk grafik
tasarımcılarını tanıttı. Mesut Manioğlu, Selçuk Önal, Fikret Akgün, Sait Maden
ve Ahmet Güleryüz ile görüşerek, grafikerlerin bir dernek çatısı altında bir
araya gelmesi düşüncesine öncülük etti. Türk kültürünün değerlerini, Osmanlı
minyatürlerini, Karagöz figürlerini ve Hitit kabartmalarını inceleyerek ortaya
koyduğu çalışmalar üç yıl süreyle takvim olarak basıldı. Bu çalışmalar Türk
folkloruna eğilmesine yol açtı. Nasreddin Hoca, Dede Korkut ve efsaneler üstüne
çalışmalar yaptı. “Nasreddin Hoca” İngiltere’de kitap olarak basıldı.
İllüstrasyonlar Londra’da sergilendi. 1976 yılında Güzel Sanatlar Akademisine
bağlı Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulunda müdürlük yaptı. 1979 yılına
dek okulun ilkelerini oluşturma çalışmalarını yürüttü. Maalesef, Yurdaer
Altıntaş’ın görevden ayrılmasından sonra okul kapatıldı. Altıntaş, dernek
çalışmalarına yeniden başladı. Bu çabalar Grafikerler Meslek Kuruluşunun kuruluş
ve işleyiş ilkelerini belirledi. Derneği belli kurallara oturtarak periyodik
çalışmalara yönlendirdi. 1982 yılında Grafikerler Meslek Kuruluşu başkanlığına
seçildi. Yurdaer Altıntaş, Türkiye’nin, kültürel tarihsel ve sanatsal
birikimini, Fransız ve Polonya etkisini de hissettirecek biçimde kendi sanatsal
ve estetik sentezinde bütünleştirdi. Stilize edilmiş figürlerle, koyu kalın
konturları birlikte iç içe kullandı. Ele aldığı konuları simgesel anlatımlarla
yorumladı. 1974 yılında 2. Uluslararası Akdeniz Festivali’nde tiyatro afişleri
yer aldı. 1968-1988 yılları arasında Uluslar Arası Varşova Afiş Bienallerine
katıldı. Uluslar Arası Brno Grafik Sanatlar Bienali’ne 1970, 1990, 1994
yıllarında davet edildi. 1987 yılında da Finlandiya’daki Lahti Afiş Bienali’ne
katıldı. 1991, 1993, 1995 yıllarında da Amerika Birleşik Devletleri’nde Uluslar
Arası Colorada Çağrılı Afiş Sergisi’nde yer aldı. 1988 yılından bu yana mizah
yanı ağır basan “Melekler” dizisiyle cinselliğin geleneksel ve tutucu yanını
eleştiren çalışmalar yaptı. Yurdaer Altıntaş önemli ödüller kazandı. Örneğin
Devlet Güzel Sanatlar Akademisi sanat ödülünü aldı. 5. Grafik Ürünler
Sergisi’nde bir afişi yılın en başarılı yapıtı seçildi. Grafikerler Meslek
Kuruluşunun açtığı sergilerde Ambalaj, illüstrasyon, afiş, amblem dallarında ödüller aldı. Son yıllarda Mimar Sinan Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümünde bölüm başkanlığı yaptı. Bugünlerde
Eczacıbaşı’nda “Kurum Kimliği Danışmanlığı” tüm zamanını almaktadır.
|