Yurdaer Altıntaş ve Kültür Sentezi

YURDAER ALTINTAŞ VE KÜLTÜR SENTEZİ

Yurdaer Altıntaş, anne tarafından Polonya Krakov’dan Türkiye’ye göç eden bir ailenin, baba tarafından padişaha yakın bir görevde, ucu Girit’e dek uzanan Bursalı Şeyh Cemil Efendinin torunu olarak 1935 yılında Kars’ta dünyaya geldi. Tokat, Sivas, Malatya, Erzurum, Gelibolu gibi Anadolu’nun çeşitli kentlerinde geçen çocukluk yıllarında Anadolu kültürünü tanıma fırsatı buldu.

Dramatik olaylarla örülü bir çocukluk yaşamından sonra resim eğitimi arayışlarına girişti. Kişiliğinde oluşan özgüvenle daha lise birinci sınıfta Güzel Sanatlar Akademisinin sınavlarına girip kazanmasıyla, babasıyla arasındaki resim eğitimi konusundaki görüş ayrılığı kendiliğinden çözülmüş oldu. 1952 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Sanatları Bölümüne girdi, Afiş atölyesine kaydını yaptırdı. Çeşitli değerlendirmelerinde, Akademideki eğitim ortamını, iletişim açısından verimli ve başarılı bulmadığını belirten Altıntaş, yüksek öğrenimin son yılında profesyonel olarak çalışmaya başladı.

Karaköy’de Gayret Han’ın çatısında bir odada Nuri İyem, diğer odalarda Mengü Ertel, Antuan Gargar ve Berç Çalıkman çalışıyordu. Altıntaş da hana gidip gelmeye, kitap kapağı gibi bazı ufak tefek işler yapmaya başladı. 1957 yılından sonra Mengü Ertel’le çalıştı. Sonra, Reklam Moran, Eczacıbaşı, Kent Oyuncuları için çalışmalar yaptı. Önce işi alıyor, sonra eskizleri yapıyor, orjinali götürüyor, basımevine gidiyor, faturaları götürüyor, tahsilata gidiyor, muhasebe defterlerini tutuyor, İstanbul’un batı yakasında mekik dokuyarak her işi kendisi yapıyordu.

1964’de Türk Alman Kültür Merkezinde bir afiş sergisi açtı. Pul, broşür, amblem, başlıklı kâğıtlar ve illüstrasyonlardan oluşan sergide işlerin orijinalleri yer almaktaydı. Ancak baskıları sergileyemedi, çünkü matbaa ortamından kaynaklanan sorunlar vardı. Ancak yine de sanat dünyasında büyük yankı buldu. Yurdaer Altıntaş 1965 yılında “Gebrauchsqraphik” adlı dergi ile iletişim kurdu, işleri burada yayımlandı. Gebrauchsqraphik’te Türk grafik tasarımcılarını tanıttı. Mesut Manioğlu, Selçuk Önal, Fikret Akgün, Sait Maden ve Ahmet Güleryüz ile görüşerek, grafikerlerin bir dernek çatısı altında bir araya gelmesi düşüncesine öncülük etti.

 

Türk kültürünün değerlerini, Osmanlı minyatürlerini, Karagöz figürlerini ve Hitit kabartmalarını inceleyerek ortaya koyduğu çalışmalar üç yıl süreyle takvim olarak basıldı. Bu çalışmalar Türk folkloruna eğilmesine yol açtı. Nasreddin Hoca, Dede Korkut ve efsaneler üstüne çalışmalar yaptı. “Nasreddin Hoca” İngiltere’de kitap olarak basıldı. İllüstrasyonlar Londra’da sergilendi.

1976 yılında Güzel Sanatlar Akademisine bağlı Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulunda müdürlük yaptı. 1979 yılına dek okulun ilkelerini oluşturma çalışmalarını yürüttü. Maalesef, Yurdaer Altıntaş’ın görevden ayrılmasından sonra okul kapatıldı. Altıntaş, dernek çalışmalarına yeniden başladı. Bu çabalar Grafikerler Meslek Kuruluşunun kuruluş ve işleyiş ilkelerini belirledi. Derneği belli kurallara oturtarak periyodik çalışmalara yönlendirdi. 1982 yılında Grafikerler Meslek Kuruluşu başkanlığına seçildi. Yurdaer Altıntaş, Türkiye’nin, kültürel tarihsel ve sanatsal birikimini, Fransız ve Polonya etkisini de hissettirecek biçimde kendi sanatsal ve estetik sentezinde bütünleştirdi. Stilize edilmiş figürlerle, koyu kalın konturları birlikte iç içe kullandı. Ele aldığı konuları simgesel anlatımlarla yorumladı.

1974 yılında 2. Uluslararası Akdeniz Festivali’nde tiyatro afişleri yer aldı. 1968-1988 yılları arasında Uluslar Arası Varşova Afiş Bienallerine katıldı. Uluslar Arası Brno Grafik Sanatlar Bienali’ne 1970, 1990, 1994 yıllarında davet edildi. 1987 yılında da Finlandiya’daki Lahti Afiş Bienali’ne katıldı. 1991, 1993, 1995 yıllarında da Amerika Birleşik Devletleri’nde Uluslar Arası Colorada Çağrılı Afiş Sergisi’nde yer aldı. 1988 yılından bu yana mizah yanı ağır basan “Melekler” dizisiyle cinselliğin geleneksel ve tutucu yanını eleştiren çalışmalar yaptı.

Yurdaer Altıntaş önemli ödüller kazandı. Örneğin Devlet Güzel Sanatlar Akademisi sanat ödülünü aldı. 5. Grafik Ürünler Sergisi’nde bir afişi yılın en başarılı yapıtı seçildi. Grafikerler Meslek Kuruluşunun açtığı sergilerde Ambalaj, illüstrasyon, afiş, amblem dallarında ödüller aldı. Son yıllarda Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümünde bölüm başkanlığı yaptı. Bugünlerde Eczacıbaşı’nda “Kurum Kimliği Danışmanlığı” tüm zamanını almaktadır.

 

 




 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 6262 kez gösterilmiştir.