ROMAN VE HİKAYE
Seksen yılı kapsayan Cumhuriyet Dönemi Edebiyatında roman ve hikâye türleri
de şiirde olduğu gibi büyük bir zenginlik gösterir. Çok sayıda yazarın çeşitli
sınıflara ayrılabilecek yüzlerce eseri yayımlanır. İlk büyük örneklerini 1922’de
Halide Edip’in Ateşten Gömlek, Yakup Kadri’nin Kiralık Konak ve Reşat Nuri’nin
Çalıkuşu romanlarıyla veren Cumhuriyet romanı, 1940’lı yılların sonuna kadar
fazla bir değişme göstermeden gelişir. 1946’da Türkiye’nin çok partili hayata
geçmesinden sonra 1949’da Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur ve Peyami Safa’nın
Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanlarının ve arkasından Orhan Kemal, Kemal
Tahir ve Yaşar Kemal’in toplumcu gerçekçi eserlerinin peşpeşe yayımlanmaya
başlamasıyla Türk romanı, -tabiî hikâyeyle birlikte- önemli bir değişim geçirir.
Üçüncü büyük değişme ise Oğuz Atay’ın 1971-1972’de yayımlanan Tutunamayanlar
romanıyla ortaya çıkar. Bu bakımdan Cumhuriyet romanını kabaca 1922 veya
1923-1950, 1950 sonrası ve 1970 sonrası olmak üzere üç döneme ayırarak incelemek
daha uygun görünmektedir. Bu dönemde kısa hikâye de önemli bir gelişme göstermiş
ve büyük ustalar ortaya çıkarmış olmakla birlikte, birçok yazarın hikâyeyle
romanı birlikte götürmesi ve hikâyenin de romanınkine benzer bir gelişme çizgisi
izlemiş olması dolayısıyla bu iki türü aynı tasnif planı içinde ele alacağız.
|