|
Ölüm Sırası Can çekişirken hastanın yanında yakınları bulunur. Hastanın öleceği anlaşılınca, din görevlisi çağırılır. Din görevlisi sürekli Yasin Suresi'ni okur.
Hasta rahat can versin diye;
Hasta kolay can versin, imanlı gitsin diye başında sürekli dua okunur. Yöre halkının inanışına göre “eğer ölen kişinin kalbi temizse, iyilerdense başında okuyan biri olmasa da ona melayikeler okur”.
Başının altından yastık alınır.
Hastanın ayak ucunda oturanlar kaldırılır.
Can çekişirken, özlem duyduğu birinin resmi veya herhangi bir eşyası üzerine konur.
Ağzı yaş olsun, yumuşak olsun diye zemzem suyu ile hastanın dudakları sürekli silinir. Konuyla ilgili yöredeki anlatı şöyledir: “Hasta öleceği zaman, gelir karşısında durur; bak sana getirdim. Bundan bir yudum iç diyerek imanını almaya çalışırmış. Biz de onun için hastamız imanlı gitsin diye dudaklarını sürekli ıslak tutarız.”
Hastanın rahat can vermesi için kendi yatağında yatması gerekir.
Hasta karyolada ise aşağıya indirilir.
Hasta can çekişiyor, rahat ölemiyorsa; hastanın yatağının altında haram bir şey olduğuna inanılır. Başkasının yatağında yatıyorsa, yatak sahibinin rızası yoksa, hasta kolay can veremez.
Hasta canını zor teslim ederse, “Sağlığında çok etmiş.” derler.
Yöre halkının inanışına göre, “Öyle insan vardır ki, can teslim olurken bütün günahını döker; öyle hastalıklar vardır ki, bir ayın günahını silip götürür”.
Hasta can çekişirken gözlerini bir noktaya dikip bakarsa; “Cenneti, cehennemi görüyor.” derler.
Hasta can çekişirken vasiyeti alınır, son dileği sorulur. Hastanın öldüğü döşeğe “ölü döşeği” denir. Ölü döşeğinde hastanın son dileği sorulur.
Hastanın gülerek can çekişmesi iyiye yorulur. Ölürken renginde nur olursa “iyilerden” denir. Hasta, gözleri açık ölürse hemen kapatılır. Gözleri açık ölene “Geride hasreti var; bu dünyaya hasret gitti.” denir.
“Hastanın öldüğünü nasıl anlarsınız?” sorusunun yanıtını ise yöre halkı; “Can göğse gelir, boğaza dayanır, damarlar durur. O zaman anlarız ki 15-30 dakika sonra ölecek. Öldüğünden emin olmak için nabzına bakarız.” şeklinde ifade etmektedir.
Öleceği anlaşılan hastaya; “Can çekişiyor”, “Can veriyor”, “Canı gündedir” denmektedir. Öldükten sonra ise; “Falan kişi geçindi”, “Teslim oldu” denir. Ölüye “cenaze”, “mefta”, “ceset” denmektedir. Ölünün çıktığı eve “ölü evi” veya “cenaze evi” denir. Ölü evinde en az yedi gün yemek pişmez. Yemekleri dışardan komşular ve akrabalar getirir.
|