|
ATASÖZLERİ Atasözü, Türkçe Sözlük'te “uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş, halka malolmuş söz” olarak tarif edilmektedir. Genellikle maddi bir şekli hareket noktası yapan ve ilk söyleyicilerini tespit edemediğimiz bu dil mahsulleri, hayat prensibi olacak fikir ve düşünceleri; din, ahlak, hukuk, iktisat, terbiye, gelenek-görenek, ile tabiat olaylarından, teknikten vb. çıkacak kaideleri müşahhastan mücerrede giden bir yolla; bazen bir fıkra kılığından söz ve yazı ile nesillerden nesillere intikal ettiren hikmetli cümlelerdir.
Ahlat'ta atasözlerinin yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu çalışma tespit edilen atasözleri, herhangi bir sınıflandırmaya tabi tutulmadan alfabetik sırayla verilmiştir.
- Ağadan hatın aldım, belayı satın aldım.
- Ağayı hatın aldım, belayı satın aldım.
- Ali Papan arvadı, çayda çapan arvadı, gündüz papuç yıpratır, gece çıra tüketir.
- Allah verende dingonun bağında da verir, Allah aldımı adamda haşılda bile dişi kırılır.
- Anası kızına öğüt vermiş, kızı bacaya çıkmış ana men mi genişem, baca mı?
- Asıl asmaz bal kokmaz, kokarsa yağ kokar, onun aslı ayrandır.
- At at olanda sahibi mat olur.
- At atın yanında kalanda ya huyundan yan tüyünden alır.
- At olmadan mısran olmaz.
- Ay haylara haylara, şavku vurmuş aylara, kırkındaki beravda, şimdi uymuş taylara.
- Bilen bilir bilmeyen bir deste mercimektir.
- Canı yanan eşek nallı attan çok kaçar.
- Dervişe def sorulmaz.
- Deveden büyük fil vardır.
- Eceli gelen köpek cami duvarına işer.
- Eğim eğirdi, cicim dokudu, at dımdığın oldu.
- Eli eli yıkar el de döner yüzü yıkar.
- Eşeğin buynuzi çıkmaz, diyerler zahar kuruktur.
- Eşek olmayınca eşeklere paha biçilmez.
- Görgüsüzden kız alması kolaydır, saklaması zordur.
- Hazıra dağ dayanmaz.
- Isıracak köpek dişini göstermez.
- İğit evi yapılır, altın evi yıkılır.
- İt araba gölgesinde yatar öyle bilir ki, kendi gölgesidir.
- İt itin ayağına basmaz.
- İt yatağından ekmek ufağı aranmaz.
- İtnen harala giremez
- Kannen buz ılanlan yarpuz.
- Keçinin eceli dolmaya, çobanın ekmeğini yemezmiş.
- Koç öldü koyun kuyruk bağladı.
- Molla evinden aş, kör gözünden yaş gelmez.
- Sıcak ekmek kuduz yapar.
- Sürüyü ters çevirirsen topal eşek öne geçer.
- Ürümesini bilmeyen it, sürüye getirir kurt.
- Yoğurt dökülür kiri kalır.
- Yokuş dibinde arpa öküze kâr etmez.
|