MUHSİN ERTUĞRUL Muhsin Ertuğrul, sanatçı kimliği, güçlü yöneticiliğiyle, tiyatro
çalışmalarına getirdiği düzen ve disiplinle, tiyatro konusundaki bilgisini
arttırmak için gösterdiği sürekli çabayla, inandığı konularda meslektaşlarıyla
girdiği tartışmalarla, bölge tiyatrolarının kurulması, üniversitelerde tiyatro
eğitimi yapılması konularındaki ısrarlı yazılarıyla modern Türk tiyatrosunun
babası
sayılmaya hak kazanmıştır. Ülkemizde ilk çocuk tiyatrosu onun girişimiyle
Şehir Tiyatrosuna bağlı olarak kurulmuştur. Muhsin Ertuğrul’un Türk tiyatrosuna
en büyük katkısı, tiyatromuzun kendi yazarlarımızın eserleriyle gelişeceğine
inamış, hem Şehir Tiyatrosunun, hem Devlet Tiyatrosunun başında bulunduğu
dönemlerde yazarlarımızı oyun yazmaya yüreklendirmiş, bu oyunları sahnelemiş
olmasıdır.
Türkiye'de başta tiyatro ve sinema olmak üzere sahne sanatlarının gelişmesi ve çağdaş bir kimlik kazanması için yapılanlar sıralanırken, Muhsin Ertuğrul'un (1892-1979) kişiliğini anmadan geçmek olmaz. 1909'da profesyonel olarak sahneye çıktı. 1918'de gittiği Berlin'de "Beranien Düşesi" adlı filmde oynadı. Aynı yıl "Samson", "Kara Lale Bayramı" ve "Şeytana Tapanlar" filmlerini yönetti. 1921'de Darülbedayide yönetmen olarak çalışmaya başladı ve ülkemizin alanındaki ilk şirketi olan Kemal Film'in yerli yapıma başlaması için yardımcı oldu. Türkiye'de ilk filmini 1922 yılında (İstanbul'da Bir Facia-i Aşk) yönetti. 1921-24 yılları arasında bu şirket adına 6 film çekti. 1924'te Sovyetler Birliğine gitti. Orada "Tamilla" ve "Spartaküs" adlı filmleri çekti. 1923 yılında çektiği Ateşten Gömlek filminde başrolde oynayan Neyyire Neyir ile evlendi. Türkiye'ye dönüşünde yeniden Darülbedayide çalışmaya başladı ve 1928'de ülkemizin ikinci büyük yapım şirketi olan İpek Film'in kurulmasına öncülük etti. 1928-1941 yılları arasında İpek Film adına 20 film çekti. 1953 yılında çektiği ve Türkiye'nin ilk renkli filmlerinden biri olan "Halıcı Kız" Muhsin Ertuğrul'un son sinema çalışması oldu. Oyunculuktan gelme bir sanatçı olarak tiyatrodan asla kopmadı. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü görevinde de bulundu. Gerek burada gerekse İstanbul Şehir Tiyatrolarında görevi sırasında, bugün de yaşamlarını sürdüren Küçük Tiyatro, Büyük Tiyatro, Küçük Sahne, Üçüncü Tiyatro, Oda Tiyatrosu, İzmir ve Bursa Devlet Tiyatroları, Üsküdar Tiyatrosu, Kadıköy Tiyatrosu, Zeytinburnu Tiyatrosu, Gültepe Tiyatrosu, Bayrampaşa Tiyatrosu ve Deneme Sahnesinin kuruluşunu gerçekleştirdi.
|