Hititlerin başkenti olan Hattuşaş (Boğazköy), Çorum iline bağlı Boğazkale
ilçesinde, bir teras ve büyük bir kayalık üzerinde yer almaktadır. Başkentin
adı, Hattiler tarafından verilen “Hattus”tan türetilmiştir. Boğazköy’de bulunmuş
ilk Hitit belgesine göre, tarihi daha eskilere giden yerleşim, şehir devletleri
döneminin en büyük Hitit kralı olan Kussara kralı Anitta tarafından İ.Ö. 18.
yüzyılın başlarında yıkılmış ve “benden sonra gelecek kral Hattuşa’yı yeniden
kurarsa tanrının fırtınası ile vurulacaktır” diye lânetlenmiştir. Ancak, kralın
ölümünden kısa bir süre sonra, yaklaşık İ.Ö. 1700’lerde yerleşim “Hattuşa”
adıyla yeniden kurulmuş ve Kral I. Hattuşili zamanında Hititlerin başkenti
olmuştur. Hititlerden önce kentte İ.Ö. 19.-18. yüzyıllarda Hattilerin yaşadığı
ve burada bir Assur ticaret kolonisinin (Karum) bulunduğu, kentin kuzeyindeki
Büyük Tapınak çevresinde Alman heyeti tarafından yapılan kazılarda açığa
çıkarılan kalıntılar ve diğer buluntulardan anlaşılmıştır. Hattuşaş, bilim âlemine 1834 yılında Fransız seyyah Charles Texier tarafından
tanıtılmıştır. Yerleşimdeki ilk sistemli kazı 1906 yılında Alman Arkeolog Hugo
Winckler ile İstanbul Müzesi Arkeoloğu Theodor Macridy Bey tarafından yapılmış
ve yerleşimin tarihçesini aydınlatan ilk çivi yazılı tabletler açığa
çıkarılmıştır. Bu tabletlerin okunmasıyla Hititlerin başkenti olduğu anlaşılan
Hattuşaş’ta 1907’de, Otto Puchstein’ın da katılımıyla Alman Arkeoloji Enstitüsü
ve Alman Doğu İncelemeleri Kurumu tarafından ortaklaşa yürütülen çalışmalar 1912
yılına kadar sürdürülmüştür. I. Dünya Savaşı nedeniyle ara verilen çalışmaları
1931 yılında Kurt Bittel yeniden başlatmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında ara
verilen kazılara yeniden başlanmıştır ve 1981-93 yılları arasında Peter Neve‘nin
yaptığı kazılar Jürgen Seeher başkanlığında sürdürülmektedir.
|